بازتاب شعر جاهلی در شعر خواجوی کرمانی

نویسندگان

  • تورج زینیوند دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران
  • زینب منوچهری د
چکیده مقاله:

اقتباس از شعر جاهلی، محدود به پارسی سرایان قرن­های چهارم و پنجم نمی‌شود، بلکه شاعران قرن­های ششم و هفتم و بعد از آن نیز، با تغییر رویکرد، به بهره­گیری از آن پرداخته­اند. خواجوی کرمانی، شاعر مشهور قرن هشتم، با دو رویکرد متفاوت به تأثیرپذیری از شعر جاهلی پرداخته­است؛ اول اینکه وی در زمینه‌ی ایستادن وگریستن براطلال و دمن، خطاب به ساربان، وصف سفر، و به ویژه، بیان فراق و غم هجران در کوچ یاران، با رویکردی مادّی و زمینی به اقتباس از شعر جاهلی پرداخته است. هر چند که نوآوری و آفرینش­های تصویری ـ تخیّلی او در ایجاد فضای شعر جاهلی در این زمینه غیر قابل انکار است . دوم اینکه وی در زمینه‌ی تشبیب­ و تغزّل شعری با ذکر نام عروسان مشهور جاهلی، ودر باده سرایی و خطاب به ساقی، با رویکردی عرفانی به تأثیرپذیری و نوآوری در این زمینه پرداخته است، او در این رویکرد، معانی مادّی و زمینی این شعرها را به سوی نمادهای عرفانی و معنوی سوق داده، و تحوّلی بنیادی در این زمینه ایجاد کرده است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

تأثیر شعر خواجوی کرمانی بر پیکرنگاری جنید

بینش یگانه و ذهنیت مشابه شاعران و نقاشان ایرانی منجر به دیدگاه های نسبتاً یکسانی از زیباشناسی پیکره انسانی در ادبیات فارسی و نقاشی ایرانی شده است؛ به گونه ای که در فرهنگ و هنر ایرانی، پیکره انسانی همواره در هیأتی نمادین و مثالی ارائه شده است. از سوی دیگر نوع پیکرها در آثار جنید دارای اهمیت ویژه ای است و شیوه پیکرنگاری او حداقل تا قرن دهم هجری/شانزدهم میلادی به عنوان الگو و معیار در نقاشی ایرانی ...

متن کامل

سیمای فرهنگ عامه در آ یینه شعر خواجوی کرمانی

باورهای عامیانه، در هر سرزمینی نمایانگر سطح فرهنگ و فرهیختگی آن جامعه است که در طول روزگاران، به‌عنوانِ بن‌مایه‌های شعری در استخدام شاعران و نویسندگان درآمده‌است.ازآنجاکه روزگار خواجو، مقارن با ظهور مغولانی است که در بند خرافه‌پرستی و جادوگری بوده‌‌اند،وی نیز ناگزیراست در شعرش به اجتماعیات زمان خود بپردازد. نظر به این مهم، نگارنده بر آن شد تا در این مقاله ـ که به‌روشِ کتاب‌خانه‌ای و توصیفی ـ تحلی...

متن کامل

بازتاب اسطوره در استغاثه های خواجوی کرمانی

انسان از ابتدای خلقت خود با سؤالات و کنجکاوی­ های فراوانی روبه رو بوده است و همه چیز زندگی برای او جزء ابهامات به شمار می­رفت. اطلاعات ناکافی که بشر از ابتدای آفرینش از دنیای پیرامون خود داشت، ناخودآگاه او را به سمتی می­ کشاند که به بسیاری از عناصر طبیعی و غیر طبیعی جنبه ­ی بزرگی و شکو ه می یخشید؛ یا آنها را به خدایی بر می ­گزید و از بیم اتفاقات پیرامون به آنها پناه می­برد؛ یا آنکه در حین ن...

متن کامل

بازتاب باورهای نجومی در خمسۀ خواجوی کرمانی

ایرانیان در گذشته، مانند بیشتر اقوام، خورشید و اختران را با تأمل و اندیشه می‌نگریستند. به این علت، دربارۀ آسمان ـ که بخشی از فرهنگ و اساطیررا تشکیل می‌دهد ـ باورها و تفکراتی به ادبیات راه پیدا کرد و ادیبان فارسی‌زبان کم‌وبیش با علم نجوم آشنا شدند و اصطلاحات و تعبیرهای این دانش را وارد شعر و نثر کردند، تا جایی که نام ستارگان، سیارات، صورت‌های فلکی، ... وگرایش‌های ذهنی عامه دربارۀ آنها، سراسر ادب...

متن کامل

بازتاب شعر جاهلی در شعرعرفانی فارسی قرن هفتم و هشتم

زیبایی­های محتوایی و ساختاری شعر جاهلی از دیرباز مورد توجه برخی پارسی سرایان بوده­است، تا آنجا که این شعرها، قرن­ها، مورد تقلید و اقتباس شاعران ایرانی قرار گرفته است. شاعران ایرانی در آغاز به همان سبک و شیوه­ شاعران جاهلی به سرودن مضمون‌های آن می­پرداختند تا این که با گسترش تصوف و عرفان اسلامی، توانستند معانی مادی و زمینی این اشعار را به معانی معنوی و عرفانی ارتقا دهند و آنها را به صورت تعبیرها...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 6  شماره 19

صفحات  117- 146

تاریخ انتشار 2014-05-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023